Rouw en Rouwen

Eén jaar leeftijdsverschil en nu alweer bijna een jaar later, háár 80st verjaardag. Ik werd het jaar ervoor gevraagd de uitvaart van haar man te verzorgen, 5 dagen na zijn 80st verjaardag. Geheel onverwachts kwam het overlijden en het was een heftige schok voor mevrouw.

Wij hadden bij het eerste contact direct een klik en nu was ik uitgenodigd voor haar verjaardag. Zij had speciaal voor mij gebak gehaald bij De Rouw in Vught, ik had bij een kopje koffie ooit verteld dat mijn moeder dat vroeger ook plachtte te doen. Voor haar een hele onderneming, maar ze had het met plezier gedaan en vond de naam nu ook wel heel passend. Toen ze dat zei, ontsnapte er bij ons beiden een giegel. Je zou kunnen denken: wat ongepast, maar haar humor was ze nog lang niet verloren.

Iedereen rouwt anders en iedereen heeft een andere periode nodig om de vaak heftige emotie onder controle te krijgen. Je verliest iemand of iets en vaak is het tevens een verlies van een toekomst perspectief. Het mooiste zou zijn als je in staat bent om bewust te zijn dat je in de rouw bent en het kunt toelaten. Er is niet één goede manier van rouwen te adviseren, je moet het zelf ontdekken. Praten is meestal wel een goed middel om met rouw om te gaan en juist dan zie je wel dat mensen afstand houden. Zij weten niet hoe ze in één zin jouw rouw kunnen oplossen, dus lopen ze om je heen, stellen afspraken uit of laten echt niets meer horen. Maar iemand die rouwt verwacht geen instant oplossing, de rouwende persoon hoopt op wat aandacht, een gesprek, want aandacht en praten helpt meestal wel.

Rouw is geen depressie of stoornis, het is het aanpasproces naar een situatie die je niet hebt gewild. Het kan ook plaatsvinden als je naar een zorginstelling moet verhuizen en je huis en jouw zo geliefde tuin moet achterlaten of als je een sieraad van je moeder verliest, waar je zoveel dierbare herinneringen aan had. Je kunt zelfs als stel samen rouwen, als bijvoorbeeld één van beiden Alzheimer krijgt en je de persoon langzaam verliest. Er is zelfs een woord voor de gezonde partner: onbestorven weduwe of weduwnaar. Er zijn ook verschillende soorten van rouwen, bijvoorbeeld de uitgestelde rouw, dan komt de klap soms pas na vele jaren of de stagnerende rouw, een situatie waar nieuwe verbindingen niet van de grond komen.

In mijn rol als uitvaartspecialiste kom ik vaak dichterbij de rouwenden. Er komen via mij namelijk geen repercussies of boze gezichten als er een boekje over iets of iemand wordt opengedaan. Mensen kunnen angstig zijn dat de hulp vanuit het zorgcentrum slechter wordt als ze er iets van vinden, ik durf te betwijfelen of dat zo is, maar zo’n gevoel kan er zijn. Of ze zijn bang geen bezoek meer te krijgen als ze een mening hebben over iemand. Bij mij kunnen ze dat veilig kwijt en dat lucht op.

Toen we het gebakje verorbert hadden kwam er een bijzonder gesprek op gang. Zij had het laatste jaar gemerkt dat mensen haar ontweken, zelfs de buurvrouw. Zij zag haar dan in de supermarkt kreeg een knikje op afstand en daarna verdween ze steevast in een andere gang. Tevens had ze meegemaakt dat iemand aangaf dat zij na vier maanden, de rouw vast wel had afgesloten. Gelukkig was zij sterk en kon ze begrijpen dat sommige mensen zo doen en zulke dingen zeggen, “maar leuk is anders”, voegde ze toe.

Mijn advies aan iedereen is: geef iemand die in de rouw is de tijd en praat met elkaar.